Hulpmiddelen

Charters and basisdocumenten

•  The Compassionate City Charter (herziening 2021) (Link)
  "Het Compassionate City Charter (EN) bevat 13 stappen die steden, gemeenten of dorpen kunnen nemen om mensen die sterven, zorgen of rouwen publiekelijk te erkennen en om van hun plaats een ondersteunende en open plaats te maken waar deze processen kunnen plaatsvinden."

• het Ottawa Charter voor Gezondheidsbevordering (1986) (Link)
  "Gezondheidsbevordering is het proces waarbij mensen in staat worden gesteld meer controle over hun gezondheid te krijgen en hun gezondheid te verbeteren. Om een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn te bereiken, moet een individu of een groep in staat zijn aspiraties te identificeren en te verwezenlijken, behoeften te bevredigen, en de omgeving te veranderen of ermee om te gaan. Gezondheid wordt daarom gezien als een middel om dagelijks te leven, niet als het doel van het leven op zich. Gezondheid is een positief concept dat de nadruk legt op sociale en persoonlijke hulpbronnen, alsmede op lichamelijke capaciteiten. Daarom is gezondheidsbevordering niet alleen de verantwoordelijkheid van de gezondheidssector, maar gaat het verder dan een gezonde levensstijl naar welzijn."

Compassionate Communities Projecten en organisaties

• The Resilience Project: Educating and Supporting Children around death, dying and bereavement (UK) (Link)Good Life Good Death Good GriefThe Resilience Project (Het Veerkrachtproject) bestaat uit vijf lessen over de onderwerpen dood, verlies en rouw. De lessen zijn gericht op leerlingen in groep zes of zeven (van negen tot twaalf jaar) en behandelen ervaringen en resultaten uit drie curricula: Gezondheid en welzijn, Wetenschap en Godsdienstonderwijs. 
• The Truanca Project (UK) (Link)Good Life Good Death Good GriefHet Truacanta Project is een nieuw initiatief dat wordt geleid door het Scottish Partnership for Palliative Care, en wordt gefinancierd door Macmillan Cancer Support. Het project is opgezet om lokale gemeenschappen in Schotland te ondersteunen die geïnteresseerd zijn in het ondernemen van gemeenschapsactie om de ervaringen van mensen met dood, sterven, verlies en zorg te verbeteren. 
• Healthy End of Life Project (HELP) (AUS) (Link)La Trobe University Public Health Palliative Care UnitHet ‘Healthy End of Life Project’ (HELP) (Gezond Levenseinde Project); hulp aanbieden, hulp vragen en hulp aanvaarden’ is een op onderzoek gebaseerd en evidence-based hulpmiddel voor palliatieve zorg in de openbare gezondheidszorg als leidraad voor implementatie in gemeenschappen. 
• Compassionate Plymouth (UK) (Link)Compassionate Plymouth is opgericht in januari 2017, toen een paar mensen met een gedeelde visie de stad aanmeldden bij Charter for Compassion's wereldwijde Compassionate Communities Initiative. Zo werd Plymouth een van de ongeveer 450 gemeenschappen over de hele wereld om de reis te beginnen naar een grotere cultuur van compassie, empathie, inclusie en eenheid. Een van de belangrijkste instrumenten van Compassionate Plymouth is The Virtues Project, een vormingsprogramma dat door de Verenigde Naties is goedgekeurd en in meer dan 100 landen wereldwijd wordt gebruikt. 
• Compassionate Neighbours (UK) (Link)Compassionate Neighbours is een sociale beweging van lokale mensen die in staat zijn gesteld en ondersteund worden om meer meeleven te tonen in hun lokale gemeenschappen. Zij bieden sociale en emotionele steun aan mensen die het einde van hun leven naderen als gevolg van ouderdom of ziekte. Ze delen ook hun kennis en ervaringen met betrekking tot het levenseinde, dood, sterven en verlies binnen hun gemeenschap en stimuleren betrokkenheid bij deze kwesties. 
• Verb(l)ind (BE) (Link)Een vzw gericht op het creëren van mogelijkheden voor verbinding door middel van creatieve interacties en evenementen. De naam Verb(l)ind is een woordspeling op de werkwoorden verbinden en verblinden. 
• Reveil (BE) (Link)Naar een warmere rouwcultuur.Een vzw die op 1 november ingetogen concerten organiseert op meer dan 100 begraafplaatsen in Vlaanderen. Ze gebruiken muziek, poëzie, visuals, dans en levensverhalen. Bekijk hier de inspirerende TEDxGhent Talk van Pieter Deknudt: 'Let's Grieve Together' 
• Compassionate University (BE) (Link)Vrije Universiteit BrusselJe kunnen inleven is een menselijke eigenschap. Toch gaan we soms te gemakkelijk om met iemands overlijden, en houden we niet altijd rekening met de gevoelens van een medestudent of collega die met iets ernstigs te maken heeft, zoals we zouden moeten doen. Lijden en verdriet komen in vele vormen en medeleven kan op vele manieren worden geuit. Door het organiseren van activiteiten wil de Vrije Universiteit Brussel (VUB) aan iedereen in haar universiteitsgemeenschap de vele vormen tonen waarin steun en medeleven tot uiting kunnen komen. Hier vindt u een overzicht van hun acties. 
• Death Café (UK / Int.) (Link)Tijdens een Death Café komen mensen, vaak vreemden van elkaar, samen om iets te eten, te drinken en over de dood te praten. Het doel is "het bewustzijn van de dood vergroten om mensen te helpen het beste uit hun (eindige) leven te halen". Een Death Café is een groepsgerichte discussie over de dood zonder agenda, doelstellingen of thema's. Het is eerder een discussiegroep dan een rouwondersteunings- of counselingsessie. De Death Café website biedt how-to gidsen, een manier om een Death Café evenement te organiseren en een manier om Death Cafés in je omgeving te zoeken! 
• Coffin Club (UK Link / NZ Link) Coffin Club NZ video introduction (must-watch!)

  Clubs waar leden hun eigen doodskisten maken en decoreren, elkaar ontmoeten en discussiëren over de dood.

  "Makers van fijn, betaalbaar ondergronds meubilair" - Coffin Club NZ

• Beyond the Spoken (BE) (Link)"Werkplaats voor onerkend verlies"

  Beyond The Spoken werkt samen met kunstenaars om nieuwe, op maat gemaakte rituelen te ontwerpen en te ontwikkelen om de grote en kleine 'kantelpunten' in het leven te erkennen. 

• Fika Huis (BE) (Link)Het Fika Huis is een Brugse vzw voor mensen die geconfronteerd werden met het verlies van gezondheid, bij zichzelf of bij iemand de ze kennen. Fika is een Zweeds begrip dat betekent tijd nemen om samen te zitten rond een tas koffie met gebak. De organisatie zorgt voor ontmoeting, workshops, trajecten en gespreksavonden die verkennen wat leven na of met een ziekte kan betekenen en hoe je houvast kan vinden. Fika Huis publiceerde onlangs een eindrapport op basis van enkele bachelorproeven van studenten aan de KULeuven. Dat rapport kan je hieronder downloaden! 

  Eindrapport Bachelorproef Fika Huis (686.06 KB) "pdf"

• ATELIER IK (BE) (Link)Rouwtherapeut en docent Lesley Vermeyen maakt samen met haar man begraafplaatsen kindvriendelijk met serene, respectvolle en bovenal héél poëtische ingrepen. Deze ‘speelkunstwerken’ zijn gebaseerd op diepgaand onderzoek over rouwverwerking en handgemaakt op maat van de locatie. 
• Boven de Wolken (BE) (Link)Boven De Wolken is een vzw die ouders steunt wanneer ze hun baby verliezen. Dat doen we door hen tastbare herinneringen te geven en hen bij te staan tijdens die eerste moeilijke momenten. Onze professionele fotografen worden nauw geselecteerd en doen dit met de nodige opleiding en expertise, gratis, met hart en ziel, met liefde voor kostbare herinneringen en met respect voor de ouders en hun baby. De beelden zijn blijvende herinneringen die nooit zullen vervagen. Beelden die helpen bij het leren leven met het verlies van hun kind. Beelden die ze met veel trots aan iedereen kunnen laten zien, want ook sterrenouders zijn fiere ouders. 
• Verlieskunst (NL) (Link)Met Verlieskunst is Babet Te Winkel op een missie om een nieuwe (beeld)taal te creëren voor rouw en verlies, omdat we het niet kunnen laten zitten bij ‘woorden schieten te kort’. Deze nieuwe beeldtaal creëert ze onder andere in de vorm van Verlieskaarten, een alternatief voor de traditionele rouwkaarten. Dit doet ze in samenwerking met geweldige illustratoren en kunstenaars. Babet ziet het huidige, beperkte aanbod van kaarten als een metafoor voor hoeveel ruimte en aandacht er in onze maatschappij is voor rouw, pijn en verlies. Daarom: tijd voor een rouwrevolutie! 
• Het Berrefonds (BE) (Link)Het Berrefonds wil een houvast zijn voor (groot)ouders, familie en vrienden op het moment dat hen het ondenkbare overkomt: het verlies van een kind. Ze hebben de afgelopen jaren een ruim aanbod uitgebouwd om jou te helpen op een manier die het best bij jou past. Ontdek op deze website hun werking en gebruik de zinnetjes bovenaan om gericht op zoek te gaan naar de informatie die je vandaag nodig hebt. 
• Lost & Co (BE) (Link)Lost & Co is er voor jongeren en volwassenen die zich wel eens verloren voelen: voor wie iemand dierbaar is verloren of voor wie zichzelf is verloren door ziekte, zoals kanker, depressie of een burn-out. Bij Lost & Co kom je op verhaal met een 'compagnon' die weet wat het is of je doet iets wat deugd doet (iets sportiefs, creatiefs, iets liefs). Je kiest zelf wie of wat bij je past en het kost je niets. Zo geven we met velen samen verlies een gouden randje. Ontdek Lost & Co ook via hun folder.
• vzw Rouw- en Verliescafé Vlaanderen (BE) (Link)Het Rouw- en verliescafé biedt een nieuwe, ongedwongen manier om mensen samen te brengen rond een moeilijk thema: verlies. Er is tijd, aandacht en ruimte voor verlies in een sfeer van vertrouwen en verbondenheid. In de eerste plaats draait het om ont-moeten en is iedereen van harte welkom. Verlies sluit immers niemand uit, vroeg of laat worden we er allemaal mee geconfronteerd. Omdat verlies zoveel gezichten heeft, zijn de onderwerpen die aan bod komen ook zeer uiteenlopend. Vindt een Rouw- en Verliescafé in jouw buurt via bovenstaande link. 
• Amfora (BE) (Link)Amfora reikt een taal aan om afscheid en dood te benoemen. Ongeneeslijk zieken en ouderen die weten dat hun leven naar het einde gaat, hebben vaak de behoefte om daarover te praten, al is dit voor velen niet gemakkelijk. Ze voeren zelf Amforagesprekken, maar ze willen vooral hun expertise delen via meerdaagse trainingen en vorming voor professionals en vrijwilligers in de zorg. Deelnemers leren hoe ze in een interview een verhaal bij mensen naar boven kunnen halen. Dat verhaal verwerken ze in een boekje als blijvende en tastbare herinnering voor de nabestaanden. Een eindelevensgesprek werkt zo verbindend over de dood heen. 
• Fara (BE) (Link)Fara is een vzw die zwangerschapskeuzes bespreekbaar maakt. Ben je ongepland zwanger? Weet je niet wat doen na een prenatale diagnose? Maakte je ooit een keuze en heb je het er moeilijk mee? Fara is er voor vrouwen, mannen en koppels. We bieden een luisterend oor en professionele begeleiding. 
• YOT (BE) (Link)YOT is een labo voor levensbeschouwing, gevestigd in de Magdalenakerk te Brugge. Eline Van Steenkiste is er werkzaam rond “nieuwe rituelen”. Het zoeken naar een nieuwe rouwtaal is daar een belangrijk onderdeel van. Zo ontwierpen ze in YOT het ‘klein herinneringsritueel voor thuis’. Met het rituelendoosje geef je woorden aan verlies, stel je een gebaar als eerbetoon en haal je behoedzaam herinneringen op. 
• Avansa (BE) (Link)Een jaar geleden startte Avansa met het project ‘een eigentijds afscheidsritueel'. In dit project vertrokken ze vanuit de nood om in diverse gemeenschappen samen afscheid te nemen of een afscheid te herdenken. Steeds vaker zijn leef-woon-werkgemeenschappen divers samengesteld. In alle tijden, in alle culturen maken mensen gebruik van rituelen om op belangrijke momenten samen met anderen stil te staan bij datgene wat moeilijk te bevatten is, waar verbinding met anderen erg belangrijk is.

Podcasts

• 'Welgemeend' (BE) (Link) In de Welgemeend Podcast spreekt Franne Mullens met verschillende experten uit heel diverse domeinen over thema’s als werk, welzijn en minder werken. In aflevering 13 praat Franne met Steven Vanderstichelen en Deborah De Moortel over compassionate communities en compassionate workplaces.
• 'Stervelingen' (NL) (Link) De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving heeft een podcast serie gepubliceerd over de dood en sterven. De serie bestaat uit 3 afleveringen: 1) Hoe leven we samen met de dood?2) De dood en de tijd3) Mag je ook zwijgen over je dood?
• 'Fika Omringt' (BE) (Link) Een podcast over ziek zijn op jonge of oudere leeftijd en over het precaire evenwicht tussen ziekte en gezondheid. De podcast bestaat uit 2 afleveringen: 

  1) 'Mijn ziekte of werk bepalen niet wie ik ben' 2) 'Ik heb een enorme drive om te leven'

  Beluister de podcast via 'Kaal is ook een Kapsel' in je podcast-app.

Internationale partners

• Public Health Palliative Care International (PHPCI) (intl.) (Link)

  PHPCI is de wereldwijde vereniging en het netwerk dat zich richt op het communiceren van het belang van volksgezondheidsideeën en benaderingen in de palliatieve zorg op een wereldwijd niveau. PHPCI bevordert het leren in de praktijk, professionele ondersteuning en faciliteert lokale en internationale communicatie tussen leden over de hele wereld in hun individuele pogingen om een public health benadering te verankeren in de praktijk van de palliatieve zorg. Om de twee jaar organiseert het PHPCI een wereldconferentie. Voor meer informatie over de conferentie van 2022, zie hier.

• De Europese Associatie voor palliatieve Zorg Referentiegroep rond Public Health en Palliatieve Zorg (EU) (Link)
  De referentiegroep rond Public Health en Palliatieve Zorg verenigt alle belangrijke public health initiatieven in de palliatieve zorg in Europa.
  
  Het belangrijkste doel is het bevorderen en verbeteren van de palliatieve zorg door middel van benaderingen vanuit de volksgezondheid en het bevorderen van public health en gezondheidsbevordering als essentiële elementen van nationaal en internationaal beleid en strategieën op het gebied van palliatieve zorg.